Gevierde artiesten die plotseling met hun stijl gaan experimenteren: het is lang niet altijd een garantie voor succes. Ook Iron & Wine waagde zich aan het experiment en dat namen veel fans hem niet in dank af. Met hangende pootjes keert het alter ego van Sam Beam op het nieuwe album Beast Epic terug naar de sound uit zijn begintijd.
Het is alweer vijftien jaar geleden dat de muziekwereld kennismaakte met de adembenemende fluisterfolk van Iron & Wine. Debuutalbum The Creek Drank The Cradle maakte indruk en de hosannastemming groeide steeds verder met opvolgers Our Endless Numbered Days (2004) en The Shepherd’s Dog (2007). Toen Iron & Wine vervolgens platenlabel Sub Pop achter zich liet, kwam ruimte vrij om de muzikale grenzen te verleggen. Maar hoe dapper de pogingen ook waren, de elektronica van Kiss Each Other Clean (2011) en het meer jazz-georiënteerde Ghost On Ghost (2013) kwamen lang niet zo goed uit de verf.
Het maakt dat Sam Beam eieren voor zijn geld kiest. Iron & Wine is terug onder de vleugels van Sub Pop en de muziek klinkt weer als die van tien jaar geleden. Beast Epic is een minimalistisch album. Fluisterende zang met summiere begeleiding van instrumenten. Less is more, helemaal in het geval van Iron & Wine. Beast Epic laat ouderwets horen hoe minimale middelen tot maximaal resultaat kunnen leiden.
Tekstueel gezien is Beast Epic het meest melancholische Iron & Wine-album tot nu toe. Beam – veertiger inmiddels – beschrijft het thema van het album zelf als ‘de schoonheid en de pijn van het opgroeien als je al bent opgegroeid’. Iron & Wine ontkent de voorbijgevlogen jaren niet en lijkt soms zelfs tegen een midlifecrisis aan te zitten. ‘The church bell isn’t kidding when it cries for you’, zingt Beam in Thomas County Law. Je hoopt positiever in het leven te staan op je 43ste.
Zoals altijd toont Beam zich een begenadigd tekstschrijver. Beast Epic zit vol slimme vondsten en beeldende bespiegelingen op het leven. Maar het is absoluut niet noodzakelijk om zeer ingespannen naar de teksten te luisteren om de plaat te kunnen waarderen. De waar-blijft-de-tijd-mentaliteit van de lyrics komt in het elftal nummers wel heel letterlijk naar voren. Openingsnummer Claim Your Ghost trekt alle aandacht naar zich toe en de ruim dertig minuten die volgen vliegen vervolgens voorbij.
In het halfuur van bezinning zitten voldoende oplevingen. Dat geldt met name voor Call It Dreaming. Een prachtig ingetogen nummer dat paradoxaal genoeg enorm veel kracht uitstraalt. Het zijn überhaupt de meest ingetogen nummers die het sterkst overkomen. Dit is vooral te danken aan de keuze van de band om het album grotendeels ‘live’ op te nemen. Hierdoor vallen nummers als Summer Clouds en Our Light Miles als een nog warmere deken over de luisteraar heen.
Iron & Wine heeft een dappere keuze gemaakt door gas terug te nemen in de muzikale ontwikkeling. Een opluchting voor de fans van het eerste uur en een keuze die behoorlijk goed uitpakt. Beast Epic is een prachtige toevoeging aan de toch al zo fijne discografie. ‘Our music’s warmer than blood’, klinkt het in Call It Dreaming. En daar is niets aan gelogen.
