Het jaar is 1972, de Amerikaanse verkiezingen staan voor deur en de strijd gaat tussen de zittende Republikeinse president Richard Nixon en zijn Democratische uitdager George McGovern. Nixon wint glansrijk, maar de sociale onrust wordt er niet minder om. Amerika is nog immer verwikkeld in de Vietnamoorlog, wat binnenlands voor steeds meer protest zorgt. Niet in het minst onder de zwarte bevolking die onevenredig veel soldaten en daarmee ook levens levert voor deze slepende oorlog.
Marvin Gaye, een van de succesvolste artiesten van platenlabel Motown, heeft een jaar eerder zijn meesterwerk What’s Going On uitgebracht. Tekstueel was het een statement tegen de wijze waarop de politie de zwarte bevolking behandelde. Een thema dat vandaag de dag ten grondslag ligt aan de Black Lives Matter beweging. Dit album was zeer succesvol, waardoor Marvin Gaye een uiterst ruim budget kreeg voor de opvolger. Hij had bedacht om verder en explicieter in te gaan op de politieke en sociale toestand van Amerika. Het album You’re The Man werd voorafgegaan door de gelijknamige single, die een aanklacht was tegen het politieke systeem. ‘Politics and hypocrites /Is turning us all into lunatics /Can you take the guns from our sons? /Right all the wrong this administration’s done?’ Gaye vroeg zich af of beide presidentskandidaten Nixon en McGovern wel met oplossingen zouden komen: ‘If you have a master plan/ I got to, got to vote for you’.
De single werd matig ontvangen, daarnaast was Marvin Gaye’s conservatieve schoonvader en Motownbaas Berry Gordy, bezorgd dat zo’n maatschappijkritische plaat kopers zou afschrikken. Gaye besloot derhalve het album niet uit te brengen, waardoor You’re The Man de status van ‘lost album’ kreeg. Niet zo gek gezien de absolute sterrenstatus die Gaye op dat moment had. In de afgelopen decennia zijn verschillende nummers wel op compilaties verschenen, maar voor het eerst is nu het integrale album in al haar glorie uitgebracht, inclusief bonustracks.
Na de al genoemde single vervolgt het album met The World Is Rated X, een midtempo soulnummer met piano en zoetgevooisde violen. De tekst heeft echter in het geheel niets zoets, het is een lange opsomming van alles wat er mis is met de wereld: van criminaliteit tot moord, maar ook oorlog, corruptie en vervuiling van de aarde. Bijna vijftig jaar voordat het klimaat een centrale plaats in de politieke discussie verwerft, vertolkte Marvin Gaye zijn zorgen op zeer directe wijze. In Piece Of Clay wordt de aanklacht persoonlijker. Iedereen probeert anderen te kneden naar eigen wensen, vooral ouders hun kinderen, maar eigenlijk zouden we op zoek moeten naar meer vriendelijkheid voor elkaar.
De wereld waarmee Marvin Gaye zijn luisteraars confronteert wordt verpakt in hoogwaardige soulmuziek, een aantal ballads en verder veel mid- en uptempo nummers. Symphony en My Last Chance zijn voorbeelden van geslaagde ballads. De hedendaagse dj en producer Salaam Remi heeft de tracks onder handen genomen, zonder het specifieke geluid van Marvin Gaye aan te tasten. Het zijn iets moderner klinkende tracks geworden, die wel voluit de slaapkamersoul van Gaye intact laten. Na deze rustige nummers wordt het tempo sneller en de melodie vrolijk in Woman Of The World. Emancipatie van de vrouw en het einde van chauvisme worden aanstekelijk bezongen. Ook hier is de link met het heden direct te vinden in de #MeToo discussie van de afgelopen jaren. Al is zijn positivisme – ‘Lady, hey baby, independence is your thing, listen / You got the world on a string’ – vele decennia later deels nog steeds wensdenken. Het geluk, of beter de rust, die je thuis kan vinden, wordt aangrijpend verteld in I’m Going Home. Een track die muzikaal troost en beschutting biedt tegen de grote, boze buitenwereld.
You’re The Man laat Marvin Gaye horen op de top van zijn kunnen. Muzikaal is het album een prachtige trip door de soul, terwijl de teksten nog weinig aan kritische kracht ingeboet lijken te hebben. Gelukkig is het album een muzikaal genot, want je zou haast moedeloos worden van de actualiteit van Gaye’s songteksten. Hoewel, zijn sterke voordracht geeft de nummers ook een positieve draai zodat je welhaast direct actie wil ondernemen om de wereld er een beetje beter op te maken. Luister je alleen naar de zang als instrument, dan blijft er nog steeds een heerlijk soulalbum over dat terecht aan de vergetelheid is ontrukt. De extra tracks, deels geremixt door Selaam Remi, zijn hierbij een volstrekt natuurlijke aanvoelende aanvulling. Zelfs de twee kerstsingles die in 1972 gecanceld waren en nu hier toegevoegd, detoneren niet. You’re The Man is een sterk soulalbum.
