In Memoriam – Betty Davis (1944-2022)

Op 77-jarige leeftijd is funkdiva Betty Davis een natuurlijke dood gestorven. Geboren als Betty Mabry in North Carolina, had ze haar achternaam Davis te danken aan haar kortstondige huwelijk met jazzgigant Miles Davis. Overigens ruilde ze Hugh Masekela in voor Miles, dus de trompet leek op dat moment wel haar passie. Voordat Betty mrs Davis werd, was ze al via een familieverhuizing vanuit het zuiden naar Pennsylvania gekomen, vanwaar zij op 16-jarige leeftijd richting New York verkaste. Ze volgde een modeopleiding, was fotomodel en dompelde zich onder in de muziek (folk)scene van Greenwich Village. Hier liep zij onder andere Jimi Hendrix en Sly Stone tegen het lijf. Ondertussen begon Betty onder haar meisjesnaam Mabry, naast haar modellenwerk, muziek te componeren. In 1964 kwam haar eerste single uit Get Ready For Betty. Bekender werd zij in de latere jaren zestig met composities voor anderen. The Chamber Brothers scoorde met haar Uptown (To Harlem), een track die afgelopen jaar prominent figureerde in de documentaire Summer Of Soul van Questlove over het ‘vergeten’ muziekfestival uit 1969: The Harlem Cultural Festival, ook bekend als Black Woodstock.

De belangrijkste reden voor de bekendheid van Betty Davis is waarschijnlijk haar invloed op Miles Davis. Via haar kwam hij in aanraking met moderne rock- en funkmuziek. Ze figureerde ook op de hoes van Miles’ lp Filles De Kilimanjaro en hij schreef Mademoiselle Mabry speciaal voor haar. Via Betty leerde hij Hendrix en Stone kennen. Deze nieuwe muziek had een grote invloed op de manier waarop Miles Davis daarna zijn platen maakte. De tekenen van de invloed van Betty op Miles zijn goed terug te horen op zijn Bitches Brew (1970). Naast de muzikale invloed wist Betty Miles ook danig te inspireren op het gebied van de mode. Hij ging duidelijk een stuk wilder gekleed vanaf hun huwelijk dan in de tijd daarvoor.

Onder de liefhebbers van funk zijn haar eigen platen echter een veel belangrijkere reden om haar op een voetstuk te plaatsen. Tussen 1973 en 1975 bracht zij drie platen uit: Betty Davis (1973), They Say I’m Different (1974) en in 1975 Nasty Gal. Een vierde lp uit 1976, Is It Love Or Desire, werd niet meer uitgebracht en kwam pas in 2009 boven water. Door haar grote netwerk onder muzikanten werkte zij voor haar album Betty Davis samen met  nogal wat gevestigde namen, zoals Greg Erico en Larry Graham (beiden uit Sly & The Family Stone), Sylvester en de Pointer Sisters.

Destijds werden de albums door funkfans goed ontvangen, maar een echte doorbraak naar het grote publiek bleef uit. Alleen het album Nasty Gal werd bij een grote platenmaatschappij uitgebracht, maar werd geen commercieel succes. Haar werk is in de afgelopen jaren verschillende malen heruitgegeven en herontdekt. En terecht, want haar platen zijn stuk voor stuk klasse. Er zit geen slecht nummer tussen. Lang voor artiesten als Millie Jackson, Prince of Grace Jones, wist Betty al een enorme stage performance neer te zetten met rauwe funk. De meest beschaafde omschrijving van funk is de verwijzing naar lichaamsgeur, maar in Amerikaanse slang voert dit nog veel verder. De vooral seksuele betekenis kwam veelvuldig terug in de tracks van Betty Davis, net zoals in haar stage performance.

Na de rauwe en fantastische funkplaten van midden jaren zeventig, liet Betty Davis de muziekwereld achter zich. Na de dood van haar vader raakte ze gedesillusioneerd in de muziekindustrie en trok zij zich terug. Ze leek van de aardbodem verdwenen. Enkele jaren geleden spoorde  documentairemaker Philip Cox haar op voor zijn film Betty Davis: They Say I’m Different. Het lukte Cox  na enige moeite haar te vinden, want Davis leefde een zeer eenvoudig leven zonder internet, auto en mobiele telefoon. Ze besloot mee te werken, hoewel zij zelf wel aan het woord komt maar nauwelijks zichtbaar in beeld is. Een groot contrast met haar wilde en kleurige leven in de jaren zestig en zeventig.

In 2019 leek er na 40 jaar toch nog een teken van leven toen Betty een nieuwe song uitbracht, A Little Bit Hot Tonight, gezongen door haar vriendin Danielle Maggio. Daar is het echter bij gebleven, hoewel haar platenlabel Light In The Attic weet te melden dat er later dit jaar nog reissue komt van Betty’s eigen favoriete album Crashin’ From Passion. Een album dat in 1979 al is opgenomen en vooralsnog enkel op het Japanse P Vine records in 1995 het levenslicht zag.

Betty Davis heeft veel meer voor de (funk)muziek betekend dan dat haar geringe bekendheid doet vermoeden. Zij is een blijvende inspiratiebron voor artiesten als Erykah Badu en Janelle Monáe. Maar goed, het is nooit te laat om deze voortreffelijke en bijzondere artiest te (her)ontdekken.