Advertisement

Stokje

Bekende Nederlanders die doen alsof ze een orkest dirigeren; kan iemand daar een stokje voor steken asjeblieft? Dat ze zichzelf uithongeren op een eiland (Expeditie Robinson) – helemaal prima. Of laten zien dat ze waardeloze fileparkeerders zijn (De slechtste chauffeur van Nederland, de BN’er editie) – ook goed. Van een duikplank springen. Of dansen. Of dansen op ijs. Desnoods curlen met Frans Bauer. Allemaal tot je dienst. Maar. Niet. Met. Je. Armen. Zwaaien. Voor. Een. Orkest.

Het programma Maestro dus. Daar kijken inmiddels wekelijks ruim anderhalf miljoen mensen naar. Naar een orkest dat zo goed en kwaad als het gaat probeert op te volgen wat de BN’er op de bok staat te stuntelen met z’n stokje. Niet dat ik die BN’ers iets verwijt hoor. Wat dat betreft zijn het net aapjes; werp ze een banaan toe en ze dansen op elke maat. Voor een beetje aandacht of geld of allebei. Ook de publieke omroep – die dit vehikel uitzendt – weet waarschijnlijk niet beter. Vindt ongetwijfeld oprecht dat ze hiermee een bijdrage levert aan kunst en cultuur. Frits Sissing, de presentator, dan? Ach, nee, die goeie ouwe Frits – die moet ook maar elke keer komen opdraven als ze weer ergens naar op zoek zijn. Jozef, een Marokkaan op een scooter of een dirigent – daar gaat de telefoon van Frits alweer.

Nee, het is vooral dat orkest dat zich verlaagt tot deze circusact. Die mensen als Patricia Paay, Janny van der Heijden en Hadewych Minis het idee geeft dat wat de violen strijken, de trompetten schallen en de pauken slaan daadwerkelijk voortkomt uit het gewapper van hun handjes. En daarmee de indruk wekt dat een orkest dirigeren weliswaar niet heel makkelijk is, net zomin als fileparkeren, maar toch een stuk makkelijk dan een taart bakken. Want die zakt in, is te zoet of ongaar of mislukt überhaupt. En zo’n orkeststuk – tja, haalt eigenlijk de eindstreep altijd wel. Eigenlijk zijn zij, degenen die de muziek maken, de grootste oplichters. Zij zijn het aapje dat danst op de maat, aangegeven door de baton van de BN’ers. Had in plaats daarvan die bekende mensen een viool in hun handen gedouwd. Week in, week uit, het gekras op die snaren laten horen. De kijkcijfers zouden kelderen tot onder die van AstroTV op dinsdagnacht op SBS9, dat kan ik je wel voorspellen. Terwijl een viool bespelen toch nog ietsjes makkelijk is dan een orkest dirigeren. Want waarom zouden de meeste dirigenten eerst beginnen als – bijvoorbeeld – violist in een orkest? En hoe zou je moeten kunnen dirigeren als je niet eens weet hoe het is om het stuk te spelen?

Maestro is niks meer dan een parodie op dirigeren. Wie het beste een dirigent kan nadoen, wint. Misschien dat ze de resterende zondagen kunnen vullen met het herhalen van de docuserie over Jaap van Zweden. Ooit eerste violist van het Concertgebouworkest, tegenwoordig één van de beste dirigenten ter wereld. Ook als je niet van klassieke muziek houdt, is het fascinerend om te zien met hoeveel passie en energie Van Zweden elk orkest naar een hoger niveau tilt. Niet zomaar wat staat te zwaaien, nee, elke handbeweging vormt en kneedt het orkest naar het geluid dat hij al in zijn hoofd had voordat hij de bok beklom. Jaap dirigeert, het orkest voert uit; dat is pas muziek maken. Toevallig door dezelfde omroep uitgezonden als Maestro – de AVROTROS. Hoef je Frits nog maar te bellen. Dat hij op zoek kan naar een invulling voor zijn vrije avond.

P.S. Na ruim 4 jaar columns schrijven voor Nieuweplaat.nl zwaai ik af, geef ik het stokje door. Volgende maand de laatste, dan klinkt het slotakkoord. Tot dan.