Hoewel het meest recente solowerk van Ben Folds alweer teruggaat naar 2008, heeft de inmiddels 56-jarige Amerikaanse singer-songwriter bepaald niet stilgezeten. Zo werd zijn voormalige band Ben Folds Five nieuw leven ingeblazen, verscheen er een biografie van zijn hand (A Dream About Lightning Bugs), acteerde hij in meerdere films en series en maakte hij een album met de Engelse schrijver Nick Hornby (High Fidelity en About A Boy). Gelukkig heeft hij ook nog tijd gevonden voor een nieuw soloalbum: What Matter Most. En die is vijftien jaar wachten meer dan waard.
What Matters Most begint weifelend. De eerste minuut is weggelegd voor ongemakkelijk in het gehoor liggende keyboardklanken. ‘But wait, there’s more’, zingt Folds waarin hij vervolgens teruggrijpt naar zijn vorige lp Way To Normal en aangeeft dat het verhaal dat hij toen vertelde nog niet is afgelopen. Wat toentertijd als absurd werd gezien is de hedendaagse norm, aldus Folds die zijn twijfels plaatst bij het welzijn van de mens anno 2023. Zware kost in licht schurende, krokante verpakking. Datzelfde thema staat centraal in het aantrekkelijke, melancholieke Clouds With Ellipses over angsten en zorgen die ontstaan bij het delen van persoonlijke zaken via sociale media. Hier horen we het onmiskenbare, met precisie geproduceerde geluid van Ben Folds zoals we dat kennen van zijn bekendere werken Brick (met band) en The Luckiest. Maar Folds staat ook bekend om zijn hilarisch absurdistische songteksten. Dat hij dat niet is verleerd, laat hij horen in Exhausting Lover over het verslavende en verstikkende leven van een (fictief?) rock-‘n-roll artiest die worstelt met zich aan hem opdringende vrouwen. Je kunt er maar last van hebben…
Volgende onderwerp op Folds’ agenda is dat van de groeiende aanhang bij complottheorieën in het lied Kristine From the 7th Grade. Hij loopt op straat een oud-klasgenoot tegen het lijf die met allerlei ongure theorieën en desinformatie haar eigen werkelijkheid gecreëerd heeft en daar anderen, waaronder Folds, mee bestookt: ‘I got the emails the last two years, everyday/And I just don’t reply because I’m not really sure what to say.’ Het ongemak van de ontmoeting is hoorbaar in woorden en wordt sonisch benadrukt door dramatisch klinkende vioolpartijen van het National Symphony Orchestra, waarover Folds sinds 2017 de artistieke leiding heeft. Gelukkig heeft hij ook nog oog voor de liefde in het lied Winslow Gardens, waarin het veel te snel verstrijken van de tijd als je je in isolatie begeeft met je geliefde centraal staat. Het atypische ritme van dit nummer is typisch Ben Folds.
Ongemak en sociale onhandigheid worden bezongen in Paddleboat Breakup. ‘She said: that’s just great, what is wrong with you?/You wait ‘till we’re trapped in a boat to tell me were through?’ Dat dit een situatie is die niet bepaald handig is, beseft de hoofdpersoon in het lied zich pas als juist hij nu degene is die geen kant op kan als zij de ene vraag na de andere op hem afvuurt. Beeldende tekst en prachtig gearrangeerd; Ben Folds ten voeten uit. Zo wordt langzaam toegewerkt naar titeltrack What Matters Most. Een tragisch pijnlijk lied over het verlies van een dierbare en de mystiek die daarmee gepaard gaat, zoals het zoeken naar zingeving als gevolg van het verlies. ‘I just want to know what I want/Becausе I only seem to know what I don’t.’ Daar waar het pijn doet vind je wat écht belangrijk is. Het zijn díe momenten van pijn en verdriet die in het afsluitende lied Moments teruggrijpen naar de openingszinnen van deze plaat But wait, there’s more. Loslaten, delen van herinneringen, stralen, je lot omarmen en het diepe besef dat er altijd meer is om lief te hebben. Dát zijn de echte thema’s waar het Ben Folds om te doen is op dit schitterende album.
What Matters Most is niets minder dan een 43-minuten durende masterclass in het schrijven van songteksten en arrangeren van invoelbare popliedjes, waarbij het geheel groter en omvangrijker is dan de som van de individuele liedjes. Dit kunnen alleen héle groten als Bob Dylan, Joni Mitchell, Brian Wilson en Carol King. Ben Folds komt met What Matters Most in aanmerking voor een lidmaatschap van dit elitegezelschap.
Enthousiaste recensenten en spotters gezocht voor Nieuweplaat
