Rouw komt in vele gedaantes. De een trekt zich volledig terug. De ander gaat zoveel mogelijk ondernemen om er niet aan te hoeven denken. En weer een ander – Keaton Henson in dit geval – rouwt met behulp van muziek. Monument is een verstillende ode aan zijn ongeneeslijke zieke vader, die enkele dagen voor het afronden van de plaat overleed.
Henson staat al niet bekend om zijn feestelijke muziek, maar Monument krijgt met zijn achtergrond een extra diepe en vooral emotionele laag. Vergelijkingen met Sufjan Stevens’ succesplaat Carrie & Lowell – over het overlijden van zijn moeder – liggen voor de hand, met het verschil dat Stevens’ moeder op het moment van schrijven al was overleden. Stevens zat in de nasleep van de dood, terwijl Henson weet dat de dood van zijn vader eraan komt. En daar moet hij zich op voorbereiden.
Met dit thema begeeft Henson zich automatisch op de dunne scheidslijn van zwaarmoedig en té zwaarmoedig. Bij vlagen heeft Monument een wel erg donker karakter, zeker als je het volledige album achter elkaar luistert. Natuurlijk is les één bij rouwverwerking: je kunt nooit voor een ander bepalen hoe hij moet rouwen. Als de elf nummers op Monument Henson helpen om de situatie een plek te geven, dan is dat alleen maar goed. Maar de luisteraar staat nu eenmaal wat verder van de situatie af en dan is het op een enkel moment wel erg zwartgallig.
Het maakt het luisteren naar Monument niet eenvoudig. Maar wie zich daaroverheen kan zetten, krijgt er bijzonder veel voor terug. De stem van Henson kruipt in tracks als Self Portrait of Ontario onder de huid. De tracks laten zien dat Henson verschillende perspectieven inneemt. In Self Portrait ziet Henson zijn vader verder aftakelen. ‘A prayer uttered into the ground/for the broken king/with his arm in a sling/and his hands holding on to his crown.’ Daartegenover staat Ontario, dat meer is geschreven vanuit het perspectief van zijn vader. ‘I’m mostly medicine these days/swimming the sea of deep haze.’
Kernstuk van Monument is het schitterende Prayer. Wie dit nummer zonder brok in de keel kan luisteren, heeft het emotionele gehalte van een Playmobil-poppetje. De manier waarop Henson bezingt hoe de situatie rond zijn vader uit zijn handen glipt, is prachtig. ‘Speak up, speak up/I’m losing you.’ In de resterende nummers na Prayer heeft Henson besloten zijn vaders lot te accepteren en er – met vallen en opstaan – het beste van te maken. While I Can is een rijkgevuld, haast optimistisch nummer waarin de Brit zweert van zijn vader te zullen houden zolang het nog kan. Ook Husk heeft een vrij speelse en toegankelijke sound. Toch is het verdriet van Henson niet zomaar overwonnen: Thesis is nog een laatste, zwaar emotionele tranentrekker die indruk maakt.
Van wanhoop tot hoop en alles wat daar tussenin zit: Keaton Henson weet zijn verschillende fases van rouw op mooie wijze te vertalen naar een emotioneel en hartverscheurend album. Het voelt bijna als een opluchting als Henson in slotnummer Bygones laat merken zoveel mogelijk van het leven te willen maken. De dood volgt vroeger of later toch wel. Hij kruipt enigszins uit de put. Monument is als album geen allemansvriend, maar wie tegen zwaarmoedigheid en persoonlijk drama kan, zal onder de indruk zijn van het inkijkje dat Henson geeft in zijn emoties.
