Als er iemand is waar je vrolijk van wordt, dan is het wel de Amsterdamse Sophie Straat. Met een Ciske de Rat mentaliteit van ‘krijg toch allemaal de kolere’ brengt ze haar Nederlandse levensliedjes en protestsongs op een kleinkunst wijze aan het publiek. Het is dan ook een groot plezier haar album Smartlap Is Niet Dood te mogen beluisteren.
Als een cabaretvoorstelling komen de songs aan je voorbij. Met een hoog gehalte van cynisme worden vele maatschappelijke onderwerpen flink aangepakt. De problematiek van seksisme, racisme, ongelijkheid en machtsmisbruik komen op vrolijke wijze aan je voorbij. En al is het zo dat zeven van de twaalf songs eerder als single op de markt zijn verschenen, door ze op Smartlap Is Niet Dood bij elkaar te brengen, hoor je nu duidelijk hoe veelzijdig het werk is van Sophie Straat.
De oudste van die zeven eerdere singles is de op Doe Maar gelijkende song Tweede Kamer die samen met de formatie Goldband is gemaakt. Een geweldige song waarin de huidige politiek behoorlijk op de hak wordt genomen. De andere zes songs zijn Nooit Genoeg wat over alcoholisme gaat. Wat Is Het Kut Om Agent Te Zijn richt zich tegen de agent die te hard optreedt bij demonstraties. Mijn Club is de titelsong van de documentaire ‘Mijn club, een ode aan voetbal’. Mannen handelt over de ongelijke behandeling van vrouwen in de maatschappij en hoe kortzichtig veel mannen daar over denken. In Vrijheid, Gelijkheid, Zusterschap wordt al deze problematiek nog eens stevig samengevat en duidelijk gemaakt dat er sinds de achttiende eeuw niets is veranderd. De meest recente single is Mooier als je lacht die over seksisme gaat.
En alsof dat allemaal nog niet genoeg is staan er op Smartlap Is Niet Dood nog eens vijf nieuwe songs met onderwerpen die we regelmatig voorbij zien komen in de vele praatprogramma’s. Zoals de titelsong Smartlap Is Niet Dood , een kort, maar krachtig nummer over de her opstanding van de smartlap. De Vergiffenis pakt het machtsmisbruik van de kerk aan. ‘In de naam van de heilige geest’ zingt ze samenvattend op het eind. In Papa worden zich in de nesten werkende kinderen van rijke ouders bezongen. ‘Ik wil niet naar de gevangenis, maar gelukkig is er papa, die redt je wel’. Oranje Boven is een anti monarchie lied. En tot slot laat Sophie Straat de luisteraar weten dat ze als vrouw niet bang is om in de nacht door de onveilige stad rond te dwalen: De Stad Is Van Ons.
Buiten al deze indringende teksten wordt op Smartlap Is Niet Dood de nadruk gelegd op het Nederlandse lied in al zijn vormen. Je herkent er van alles in: Doe Maar, Drs. P, de Hazes smartlap, het Wim Sonneveld draaiorgellied en nog veel meer. De vaderlandse vrolijkheid spat er vanaf.
En al zal je het niet altijd eens zijn met de standpunten die Sophie Straat vanuit haar tenen bij je op de tafel gooit, alleen al door de vastberadenheid en overtuiging waarmee ze dit doet zet ze een iconisch album neer. Smartlap Is Niet Dood is een prachtig markeringspunt van deze tijd en behoort nu al thuis in de kronieken van de vaderlandse (muziek)geschiedenis.
