Pak een groot glas drinken en ga er eens goed voor zitten, want Fear Inoculum van Tool is daar. Het eerste album van de metalband in dertien jaar tijd dient niet als een luchtig tussendoortje, maar bestaat uit zeven heerlijke mini-rockopera’s.
Nu is Tool nooit de band geweest van nummers op commerciële lengte en zijn lange nummers op de plaat vaste prik, maar op Fear Inoculum maken ze het wat dat betreft wel heel bont. Liefst zes van de zeven songs passeren de duur van de tien minuten. Ondanks de korte tracklist ben je daardoor ruim vijf kwartier met dit album zoet, maar het is de lange zit waard.
Opener, single en tevens titeltrack Fear Inoculum zet direct de toon voor een weergaloze plaat. Je zal deze en het vervolg van het album veelvuldig moeten draaien om de gelaagdheid ervan te omvatten en elk detail op te merken. Er gebeurt ontzettend veel in de sferische setting, maar geen moment wordt het druk of rommelig. Hoe goed het ook in elkaar zit, het zal de fans van het hardere Tool-werk vermoedelijk niet helemaal tevreden stellen. Die trend lijkt zich door te zetten op Pneuma. Lijkt. Het nummer oogt eerder dood dan levend als er na dik zes minuten amper nog wat te horen valt. Tot dan is Pneuma lekker, maar niet een song waar superlatieven voor uitgevonden zijn. Heel langzaam wordt de track vervolgens gereïncarneerd en uitgebouwd tot een waanzinnig rockepos, waarbij de stem van Maynard James Keenan geweldig tot zijn recht komt.
Toch is dat een concept dat op Fear Inoculum misschien net iets te vaak gehanteerd wordt: die ontzettend lange nummers. Je geduld wordt soms wel heel erg op de proef gesteld alvorens het echt losbarst. Hoe mooi de puzzel ook gemaakt en gelegd is, de aanloopfase duurt vaker wel dan niet erg lang. Voor de losse songs is dat in principe niet erg, maar het gaat je tegenstaan als er één lange luisterbeurt van maakt.
Wie halverwege zijn geduld dan al aan het verliezen is, zal moeite hebben met de eerste minuut van Descending, dat alleen maar uit het geluid van de wind bestaat. Als je niet beter zou weten, denk je dat je naar een ontspanningscd met rustgevende natuurgeluiden zit te luisteren. Nee, Fear Inoculum is geen recht voor je raap traktatie. Het vergt een inspanning van jou. Maar de beloning is zeer fraai. Datzelfde Descending ontvouwt zich namelijk tot een geweldig avontuur bestaande uit meerdere hoofdstukken. Vooral gitarist Adam Jones steelt tijdens de laatste minuten van de rit de show, alvorens de wind weer terugkeert. Tool bewaart uiteindelijk het beste voor het laatste met 7empest. Ondanks de lengte (bijna zestien minuten!) word je hier een stuk minder getest als luisteraar. Het is vooral genieten van de kunsten van met name Jones, die andermaal een glansrol vertolkt.
Ondanks een pauze van dertien jaar ademt de muziek van Tool nog steeds een en al Tool. Misschien is het wat gepolijster, maar Fear Inoculum blijft een ontdekkingsreis waar je wel even zoet mee bent. Maar dat betekent niet dat Tool weer dertien jaar moet wachten met een nieuwe plaat.
