Vraag een gemiddelde metalband om een lijstje met inspiratiebronnen en de kans is vrij groot dat de naam earthtone9 valt. De Britse band is invloedrijk voor collega’s, maar geen al te bekende naam onder het grote publiek. Het nieuwe album In Resonance Nexus moet daar verandering in brengen. earthtone9 klinkt grootser, moderner én ruiger dan ooit. Nieuweplaat sprak met zanger Karl Middleton over het album en de schoonheid van het genre metal.
‘It’s been a while’, zegt Middleton met gevoel voor understatement. Meer dan elf jaar geleden verscheen het meest recente earthtone9-album IV. Dus ja, dat is wel een forse periode.
Een nieuw album van earthtone9. Heel eerlijk: ik had het niet meer verwacht.
‘Snap ik. Er waren genoeg periodes waarin wij ook dachten dat het voorbij was voor de band. Maar we zijn altijd doorgegaan met het schrijven van nieuwe muziek en die muziek voelde ontzettend als earthtone. Én heel erg 2024. Dit moment voelde gewoon heel goed.’
Van voelen naar doen is nog wel een stap.
‘Er vielen het afgelopen jaar heel veel coole dingen op hun plek. We wilden bewust geen crowdfunding-album maken (dat was het vorige album IV wél, red.). De muziek voelde goed voor ons als muzikanten, dat wilden wij met de wereld delen. En toen kwam platenlabel Candlelight met de boodschap dat ze het album uit wilden brengen. Dat label is onderdeel van Spinefarm Records, waar hele grote bands bij zitten. Rammstein, Bullet For My Valentine, Sleep Token tot voor kort. Fans van die bands vinden earthtone9 mogelijk ook leuk. We wilden de kans grijpen om zowel onze hardcore fans te bedienen als nieuwe mensen die van stevige muziek houden.’
Voelt dat ook als noodzaak, omdat earthtone9 nooit écht een publiekstrekker is geweest?
‘We zijn altijd een soort best kept secret geweest. En dat is te gek, want daardoor hebben we een club enthousiaste volgers die ongelooflijk gepassioneerd zijn. Maar eigenlijk willen we geen geheim zijn. We willen dat de wereld hoort wat we aan het doen zijn. Omdat we geloven in wat we doen.’
Metal bevat alles wat ik leuk vind. De gemeenschapszin. De niches. De DIY-component. Het genre ontwikkelt zich continu.
Door collega-bands worden jullie vaak als inspiratiebron genoemd. Wat is belangrijker voor jullie? Inspirator zijn voor andere artiesten of een groot publiek bereiken?
‘Artistiek gezien is het natuurlijk erg zaligmakend wanneer andere artiesten jou als inspiratiebron noemen. Maar uiteindelijk draait het in de muziek om de connectie met het publiek. Visuele, energieke, memorabele shows. Connectie ontstaat alleen tussen een artiest en de fans. Niet tussen creatievelingen onderling. Geloof me, als je zou spelen voor een zaal vol muzikanten staat het complete publiek met de armen over elkaar, haha. Invloedrijk en succesvol zijn, zijn twee compleet verschillende dingen. Maar wel allebei ontzettend belangrijk en zaligmakend.’
Toch nog even terug naar die lange periode tussen IV en dit nieuwe album In Resonance Nexus. Hoe gebeurt zoiets?
‘Als band heb je drie dingen nodig voor een album: momentum, consistentie en timing. Zodra een van die zaken ontbreekt, ben je als band niet in staat om optimaal te functioneren. Dat kan lastig zijn, maar het is ergens ook gewoon zoals het gaat. Ik heb in de tussentijd vijf jaar in de Verenigde Staten gewoond. Het voelt alsof ik die periode nodig had om mezelf eraan te herinneren dat ik ervan houd om muziek te maken en te schrijven. Meer dan van wat dan ook. Het is mijn meest belangrijke creatieve uitlaatklep.’
Het grootste verschil met de periode rond het vorige album: gitarist en mede-oprichter Joe Roberts is terug bij de band.
‘Owen Packard (gitarist, red.) en ik hadden ongeveer tien jaar geen contact meer gehad met Joe. Niet echt om een duidelijk reden, het liep gewoon zo. Hij woonde relatief ver van ons vandaan en had een jong gezin. Het bandleven paste daar niet bij. Maar een paar jaar geleden kregen we uit het niets een mail van Joe. Hij miste ons en wilde weer met ons samenwerken. Owen en ik waren nét begonnen met het schrijven van nieuw materiaal. Het voelde echt als een thuiskommoment toen we weer met zijn drieën muziek konden maken. Joe heeft zóveel kwaliteit. Hij tilt alles wat Owen en ik doen naar een hoger niveau.’
Moet je weer aan elkaar wennen als er zoveel tijd tussen heeft gezeten?
‘We hebben in het verleden enorm veel tijd met elkaar besteed. En we zijn redelijk dezelfde soort mensen. Elk met onze eigen ervaringen, maar in de kern zijn we hetzelfde. Het voelde gelijk weer goed.’
Heeft de tijd ook invloed gehad op jullie sound? Ik vind persoonlijk dat In Resonance Nexus anders klinkt dan jullie vorige albums.
‘Als je dingen niet frequent doet, dan veranderen de tijden en daarmee ook de sounds. Twee dingen hebben écht invloed gehad op het geluid van het album. Aan ene kant werken met producer Lewis Johns. Hij werkte in het verleden met Employed To Serve, Ithaca, dat soort bands. Geen idee eigenlijk hoe je dat genre moet noemen. Een soort hardcore, metallic emorock. Ons label adviseerde ons met hem te werken. En de tweede factor was de komst van drummer Jay Walsh. Hij drumt héél intens, heel technisch. Dat voegde veel intensiteit aan het album toe.’
En dan ontstaat het meest ruige earthtone9-album tot nu toe.
‘Ik heb altijd van stevige muziek gehouden. Nog steviger dan waar de rest van de band van houdt. Een album maken is altijd een soort dans tussen onze eigen muzikale voorkeuren, onze kunde en onze persoonlijke smaak. En vervolgens die factoren tot een coherent geheel kneden. Toen Owen de eerste demo’s met ons deelde, gaf hij gelijk aan een meer metallic album te willen maken. Toch voelt het voor mij niet alsof het album heel ver weg staat van wat we eerder hebben gedaan. Er is nog steeds de stevigheid van onze eerste albums. Maar voeg daar een hedendaagse sound en een meer metal-achtige drumstijl aan toe en dan voelt het geheel veel ruiger aan.’
Jullie noemen In Resonance Nexus een ‘ode aan metal’. Wat maakt metal zo’n mooi genre?
‘Het bevat alles wat ik leuk vind. De gemeenschapszin. De niches. De DIY-component. Het genre ontwikkelt zich continu. Ik groeide op met Iron Maiden. Toen kwamen daar ineens Faith No More en Jane’s Addiction. Metallica natuurlijk, maar ook Overkill, meer de trash-kant. Allemaal dezelfde basis, maar met een eigen invalshoek. De combinatie van afwisseling en consistentie, dat is geweldig.’
Wat dat betreft is metal een genre vol tegenstrijdigheden.
‘Dat is een constante struggle. We houden van melodie, maar ook van agressie. We houden van chaos én van structuur. Neem Faith No More. Echt de meest chaotische band ooit. Maar ze schreven wel ongelooflijke nummers. Meer dan die band heb je niet nodig als referentie om origineel en uitdagend te willen zijn. En dat bleef ook zo. Helmet, Kyuss, Deftones, Korn. Er zijn zoveel momenten geweest waarop coole nieuwe bands het spel totaal veranderden.’
Hoe vonden jullie daar als band een weg in?
‘Toen we begonnen, bepaalden we voor onszelf welke zaken wij het meest waardeerden aan de muziek en probeerden we die samen te voegen. Met verschillende maten van succes uiteraard, zoals dat gaat met bands. Het is een bekend patroon. Het eerste album is vaak behoorlijk experimenteel. Op het tweede album probeer je alles weer een beetje terug op zijn plaats te krijgen. En het derde is een soort destillaat van alles daarvoor. Als ik nu terugluister naar onze vierde plaat, dan hoor ik een band die probeert zich comfortabel te voelen bij het ouder worden en meer volwassen muziek te maken. En nu zijn we terug met In Resonance Nexus omdat we terug wilden zijn. Omdat we de nummers schreven die we wilden schrijven.’
We willen dat de wereld hoort wat we aan het doen zijn. Omdat we geloven in wat we doen.
Is het maakproces van het nieuwe album anders geweest dan eerdere platen?
‘In Resonance Nexus had het voordeel dat er geen deadline was. We wisten niet eens zeker of het album überhaupt wel zou worden uitgebracht. We zochten in COVID-tijd iets waar we onze creativiteit in kwijt konden en ons op konden focussen. We konden er in alle rust als eenheid aan werken. De nummers hebben zo een stuk meer aandacht gekregen, over een veel langere periode. Dat heeft ervoor gezorgd dat de kwaliteit een stuk hoger ligt en een veel consistenter album is ontstaan.’
Er komen met name in de zang veel emoties naar boven. Mogen we In Resonance Nexus een agressief of boos album noemen?
‘Er zit zeker enige frustratie en boosheid in. Maar het fundament is volgens mij echt het plezier van het erkennen van ons muzikale partnerschap. Een creatief trio dat met elkaar resoneert en zich realiseert dat de band een ruimte is van expressie en creatie. En er is ook de vreugde dat we er nog steeds zijn, dat we dit nog steeds doen. We zijn nog steeds relevant, we werken op hoog niveau en er zijn wereldwijd mensen die zich voor ons interesseren. Dat is echt een geschenk. Als je mij als jonge twintiger had gezegd dat ik dit decennia later nog steeds zou doen, dan had ik het niet geloofd.’
Plezier vormt dus de basis, maar toch bevatten de lyrics de nodige kritiek op de wereld.
‘Individuele nummers gaan inderdaad over de meer donkere kant van het leven. Sommige daarvan zijn maatschappijkritiek. Over de klimaatcrisis. Over de digitale wereld die steeds belangrijker wordt dan de fysieke wereld. Over desinformatie. We zitten in een fase waarin technologie en de snelheid van informatie geen gelijke tred meer houdt met onze evolutie. Black Swan Roulette gaat bijvoorbeeld over de tegenstrijdigheid van het recht op privacy of het recht om te sterven, terwijl je in de digitale wereld op een bepaalde manier eeuwig blijft bestaan. Dat nummer is één van mijn favorieten. Het heeft alles wat ik leuk vind. Een memorabel refrein, een stevige middensectie, sfeer, opbouw. Een hele coole reis.’
Hoe lang moeten we na In Resonance Nexus wachten op een volgend album? Weer elf jaar?
‘Het feit dat In Resonance Nexus bestaat, is al ongelooflijk. Het voelde alsof alles klopte. Van de productie tot het artwork: alles ligt zó ver voor op wat we hiervoor hebben gedaan. Dat is magisch. En als het zo door blijft gaan, willen we veel meer muziek gaan uitbrengen. Misschien niet jaarlijks, zoals vroeger, maar we hebben nog zóveel benzine in de tank… Meer materiaal dat we met de wereld willen delen. Echt weer een band zijn. Optreden, landen bezoeken, met de fans praten. Dát is wat we willen. Dat is de magie van muziek: het brengt je de wereld over.’
Fotografie: Andy Ford
