Depeche Mode – Memento Mori

Waardering

9

Het vijftiende studioalbum van Depeche Mode draagt de duistere Latijnse titel Memento Mori, wat zoveel betekent als ‘onthoud dat je sterfelijk bent’. Het confronteert ons met het gegeven dat het leven kort en kostbaar is en dat we ons bewust moeten zijn van onze vergankelijkheid en tijdelijkheid. Hoe wrang deze titel is bleek op 26 mei 2022 toen toetsenist en medeoprichter van Depeche Mode, Andy Fletcher, plotseling overleed aan een gescheurde aorta. En ondanks dat de titel Memento Mori al vóór zijn overlijden vast stond, mogen we hier toch zeker toch ook een eerbetoon aan Fletcher in lezen. Dat Memento Mori er überhaupt is, is op zichzelf een klein wonder want de overgebleven twee leden van de Britse synthpopgroep hebben na het overlijden van Fletcher serieus overwogen te stoppen. Deo gratias hebben Dave Gahan en Martin Gore besloten als duo door te gaan onder dezelfde naam, met een geniaal album als resultaat.

Hoewel Depeche Mode als band inmiddels 43 jaar oud is en door de decennia heen diverse stijlwisselingen heeft doorgevoerd, bleef de thematiek van de songteksten goeddeels dezelfde. Teksten over liefde en relaties, in combinatie met spiritualiteit en religie, die middels introspectie worden belicht vanuit de emoties angst en pijn. Zo ook op Memento Mori dat opent met My Cosmos Is Mine. Zanger Dave Gahan begint met een drievoudige waarschuwing: ‘Don’t play with my world. /Don’t mess with my mind. /Don’t question my spacetime.’ Hij trekt hier een emotionele lijn in het zand die aangeeft dat hij niet wil dat anderen zijn innerlijke wereld verstoren, manipuleren of ondervragen. De herhaling ‘No war, no more, no fear, not here’ gebruikt hij vervolgens als een soort mantra om negatieve krachten en invloeden af te weren. My Cosmos Is Mine is even mystiek, aritmisch als rauw klinkend en zet de sfeer voor de rest van het vijftig minuten durende album.

De eerste single van Memento Mori verscheen begin februari. Ghosts Again is een melancholische reflectie op het leven en de onvermijdelijkheid van de dood waardoor zelfs de meest betekenisvolle momenten vluchtig blijken en uiteindelijk vervagen. Niet bepaald vrolijk stemmend, maar gelukkig wel een van de weinige dansbare nummers op deze lp, zodat het lied toch positief aanvoelt. Soul With Me is een van de vele hoogtepunten die het album rijk is. Gahan klonk niet vaak zo berustend en zelfverzekerd over het hiernamaals: ‘I see the beauty as the leaves start falling. /Follow the light towards the voices calling.’ Wonderschoon.

Maar niet alles is klatergoud. Zo voelt Caroline’s Monkey wat inspiratieloos en lijzig als Gahan de destructieve kracht van verslavingen bezingt en is Don’t Say You Love Me tekstueel nog best te pruimen als Gahan de ongelijke machtsverhouding tussen hem en zijn geliefde beschrijft, maar muzikaal gezien is het weinig tot de verbeelding sprekend. De laatste twee tracks daarentegen, Never Let Go en Speak To Me, zorgen voor een extatisch slotakkoord dat neigt naar een ervaring van lichaamsuittreding. Zeker het slot van Speak To Me heeft die kracht in zich, maar wordt pas écht indrukwekkend als de hele plaat in zijn geheel beluisterd is. Denk hier in Jeff Waynes The War of the Worlds-achtige proporties.

Dan is er tot slot nog die stem van Gahan die ook op Memento Mori – ruim veertig jaar na het verschijnen van debuutalbum Speak&Spell – weer ongekend diep, donker en krachtig is. Intens en expressief in staat om emoties over te brengen, heeft hij zijn stem op dit album verrijkt met een extra laag: berusting. Zo weet hij Depeche Mode een nieuw decennium in te loodsen waarin ze hun belangrijke plaats in de popgeschiedenis, vanwege hun innovatieve en invloedrijke bijdragen aan de ontwikkeling van de elektronische muziek, verdiepen en versterken. Memento Mori is een ijzersterk album dat veel meer is dan een eerbetoon aan Andy Fletcher. Het is een eerbetoon aan de zoektocht naar zingeving en betekenis in het leven op een wijze die alleen Depeche Mode zich in deze muzikale vorm kan permitteren: donker, droevig, duister en deemoedig overweldigend.

Enthousiaste recensenten en spotters gezocht voor Nieuweplaat