Vrijdag 10 juni 1988. Ik ben veertien en groei op in een van de vele nieuwbouwwijken die Almere op dat moment rijk is. De fase van snelle veranderingen op biochemisch niveau is in volle gang. Met alle gevolgen van dien op lichaam en emotie. Binnen alle opvoedkundige grenzen zoek ik mijn eigen houvast. Een daarvan is de vrijdagmiddag. Elke vrijdagmiddag na schooltijd fiets ik langs platenzaak Long Play aan de Zadelmakerstraat aan de rand van het centrum om daar een gedrukt exemplaar van de Top 40 op te halen. Als ik geluk heb met mijn lesrooster en ik ben vroeg vrij, kan de hele lijst meeluisteren bij Veronica op Radio 3. Ik droom ervan om zelf achter die microfoon te zitten om bijvoorbeeld de klapperrrrrrrr van de week aan te kondigen (dat was in de week van 10 juni Blue Monday van New Order voor de liefhebber). Een andere houvast is het kunnen delen van deze droom. Klasgenoot en immer goede vriend Bas van Teylingen, droomt hetzelfde. We zijn 14 en besluiten een eigen radiostation te starten: het legendarische commerciële station MB Radio. We zenden uit met een bereik van Almelostraat tot aan Alkmaargracht in Almere en hebben op het hoogtepunt twee luisteraars en twee sponsoren (lees: zakgeld-verstrekkers): Reformwinkel De Zonnebloem en poeliersbedrijf J. Vermeulen.
De Top 40-lijst helpt me bij het ontginnen van mijn muzikale landschap. Michael Jackson, The Beatles, UB40, Level 42 en Spandau Ballet zijn inmiddels vaste bewoners van dit landschap. Die laatste band wordt meerdere keren genoemd tijdens de uitzending van de Top 40 in een aankondiging van een concert dat de volgende dag zal plaatsvinden. Ter ere van de zeventigste verjaardag van de (dan nog) in gevangenschap verkerende Nelson Mandela, wordt op 11 juni een concert georganiseerd met grote namen als Sting, Simple Minds, Whitney Houston, Dire Straits, Stevie Wonder en George Michael.
Zaterdag 11 juni 1988. Bij hoge uitzondering mag ’s middags de televisie aan om naar een live-registratie van het concert te kijken. Ik lig op de bank en doe wat 14-jarigen het beste kunnen: niets. De optredens kunnen me weinig boeien. De meeste namen die langskomen ken ik wel, maar de liedjes niet. Ik wil de tv uitzetten als de Engelse presentator aankondigt dat na het volgende optreden, Spandau Ballet zal optreden. Die ken ik én hun liedjes ook! Ik wacht nog even met het uitzetten van de tv. Dan hoor ik de eerste klanken van een gitaar, gevolgd door een stem. De emotie, de doorleefdheid en de overtuiging van deze kleine vrouw op een heel groot podium, slaan me in pakweg 12 minuten volledig uit het lood. Wat is dit? Wíe is dit? En waarom raakt dit me zoveel meer dan al het andere wat ik ooit gehoord heb? Na drie liedjes is het optreden al klaar en blijf ik in volle vertwijfeling, verbazing en verwondering achter. En zonder naam, want ik mis de afkondiging van de presentator…
Geheel overdonderd en hopend op nog meer van zulke momenten, blijf ik aan de buis gekluisterd. Het geluk is die dag aan mijn zijde als een optreden van Stevie Wonder vertraging oploopt door – zo blijkt achteraf – een onvindbare harde schijf, waardoor hij niet kan spelen. Dezelfde vrouw van een paar uur geleden komt het podium op om de tijd te vullen. Ze mag nóg twee nummers spelen. Weer word ik overmeesterd door deze zangeres en deze keer hoor ik haar naam wel: Tracy Chapman. Als ze klaar is, ben ik er ook klaar mee. Het is zaterdagmiddag, de winkels zijn nog open en platenzaak Long Play is zeven minuten fietsen. Als ik doortrap vijf minuten. Misschien heb ik geluk en hebben ze een LP van Tracy Chapman. Kleine kans, maar toch; een kans. Ik graai mijn zakgeld bij elkaar en spring op mijn fiets…
Dagen ben ik bezig geweest met het vertalen van de songteksten om ze beter te begrijpen. Mijn docent Engels (de heer Oomens) heeft me met engelengeduld, in zijn vrije tijd geholpen met het vertalen van de songteksten en daar ben ik hem tot op de dag van vandaag heel erg dankbaar voor. Pas vele jaren later drong de diepere, maatschappijkritische betekenis van de songteksten zich écht ten volle aan me op. Met thema’s als werkloosheid, discriminatie, armoede en onderdrukking heeft dit album na bijna vijfendertig jaar nog minstens evenveel zeggingskracht en betekenis. Subtiel, genuanceerd en tegelijkertijd vlijmscherp is de tekstuele balans tussen uitzichtloosheid en dromen. Evenals de songteksten is het album muzikaal gezien al even verrassend tijdloos gebleken. De kraakheldere productie haalt het beste en mooiste in de stem van Chapman naar boven. Van strijdbaar tot kwetsbaar, van breekbaar tot weemoedig, van ongeloof tot overweldigend. Het debuutalbum van Chapman is voor mij het beste debuutalbums allertijden.
Het was 11 juni en ik was veertien. Ik was mede-eigenaar van een eigen radiostation en ik had een richtingbepalende muzikale ontdekking gedaan in de persoon Tracy Chapman. De zomer van 1988 was mooi begonnen met de aanschaf van een (nog steeds in mijn bezit zijnde) LP en zou twee weken later nog veel mooier worden…
