Bobby Gillespie (Primal Scream) en Jehnny Beth (Savages) leerden elkaar kennen bij een concert van de elektropunkgroep Suicide. Beiden namen deel aan de show als achtergrondzanger. Daarna ontstond al snel de wens om samen een elektroalbum uit te brengen. Dat heeft anders uitgepakt en dat is maar goed ook. Want anders had Utopian Ashes een heel ander karakter gehad.
Weergaloos is de swingende opening en single Chase It Down. De strijkers en het perfecte samenspel van de beide stemmen zorgen voor een heerlijke song. De gitaarbridge is de kroon op het werk. De bridge is een element dat vaker ingezet wordt, maar lang niet altijd met de gitaar. Zo is het op het rustige en zeer fraaie English Town de piano die glanst. Opvallend is ook dat de rol van Beth hier vocaal ineens heel beperkt is. Ze is niet meer dan de tweede stem.
Een duidelijke smet, want de samenzang – zoals op Chase It Down, maar ook bijvoorbeeld Your Heart Will Always Be Broken – past toch beter. Sowieso is Utopian Ashes vaak meer een plaat van Gillespie, dan echt een duo-album. Op slotrack Sunk In Reverie is Beth ook enkel via summiere backing vocals te horen en vrijwel altijd heeft Gillespie het langere strookje getrokken. Een ander terugkerend stijlelement is dat de muziek een paar keer stilvalt, waarna het nummer weer wordt hervat. Dit levert een paar verrassende wendingen op.
Gillespie en Beth, ondersteund door diverse bandleden van Primal Scream, verwerkten hun persoonlijke ervaringen in dit album zonder er een autobiografie van te maken. ‘Als je een liedje schrijft, koppel je het persoonlijke aan het fictieve: zo ontstaat kunst’, aldus Gillespie. Dat leidt in de praktijk tot veel ballads en hier een daar een dansbaardere track. Zo gaan er nummers over gebroken harten, want Gillespie wilde naar eigen zeggen de pijn laten terugkeren in de rock. Al is er weinig rock aan Utopian Ashes en zeker het desbetreffende lied Remember We Were Lovers.
Tussen de negen overwegend sterke nummers staat een flinke misser: You Can Trust Me Now. Dat ligt niet eens aan het nummer zelf, maar vooral aan het cringe-waardige intro. Als het spoken word-intro van Gillespie begint, triggert het nog een bepaalde opwinding, maar na anderhalve zin is deze volledig verdwenen. Het wordt een soort rijmbrij met als dieptepunt de regels: ‘Feelings of guilt, shame and remorse/Flattend me like horse.’
Gillespie en Beth leveren uitstekend werk af met Utopian Ashes. Toch blijf je met het gevoel zitten dat het gelegenheidsduo er een stuk meer uit had kunnen halen. Met een iets meer gebalanceerde rolverdeling en zonder spoken word-intro ligt er een ware topplaat in het verschiet.
