Sinds mensenheugenis wordt Stef Bos geprezen om zijn vermogen poëtische teksten en levensverhalen te vertellen door middel van zijn muziek. Ook op zijn nieuwste plaat Bitterlief laat hij dat vermogen de vrije loop. Sinds diezelfde mensenheugenis is er kritiek op Stef Bos die formule-muziek zou maken middels dezelfde akkoordenprogressie en herhaling in taalgebruik. Bitterlief laat beide werelden aan bod komen.
Bos’ vorige album Tijd Om Te Gaan Leven uit 2020 werd redelijk goed ontvangen, maar kende twee bezwaren. De eerste was de commercieel bedoelde samenwerking met Diggy Dex die niet uit de verf kwam, de tweede was dat er (te) veel compromissen waren gedaan aan de begeleidingsband rondom Stef Bos om het album een coproductie te laten zijn. Op Bitterlief zingt Bos weer alleen en gaat hij zowel tekstueel als muzikaal compromisloos te werk. En We Vergeten Soms Te Dromen waarmee Bitterlief aftrapt, maakt dat meteen op typisch Bosiaanse manier duidelijk: ‘Onze gedachten zijn als vogels in een kooi die open staat./Ze durven niet naar buiten want ze hebben nooit gevlogen.’ Veel van de terugkerende thema’s in het werk van Bos komen samen in dit nummer: liefde, verlies, verlangen, identiteit, de tijd en persoonlijke groei.
Ook Iemand Moet Het Doen bevat zo’n ontzettend herkenbare Stef Bos-beeldspraak waarbij hij alledaagse objecten en situaties gebruikt om gevoelens en ideeën te beschrijven. ‘Als de liefde op een dag is doodgelopen in de straat waar wij zolang hebben gewoond.’ Het zijn dit soort zinnen die doorlopend te vinden zijn op Bitterlief die je aangenaam ongeremd doen zwelgen in je eigen verdriet en verleden.
Een van de meest iconische nummers van Stef Bos blijft Papa. Zijn moeder kwam indirect wel naar voren in eerdere teksten, maar hij richtte het woord nooit direct tot haar omdat hij de juiste woorden niet kon ’pakken’, zoals hij recent in een interview op Radio 5 vertelde. Op Je Leeft Maar 1 Keer is het hem wél gelukt de juiste woorden te pakken getuige zinnen als ‘Zij is de bron van alles wat ik ben.’
Titeltrack Bitterlief is om meerdere redenen fascinerend. Bijvoorbeeld, omdat het het enige lied is dat in het Zuid-Afrikaans gezongen is op deze lp. Maar wat vooral opvalt, is de klankkleur van de stem van Stef Bos. Dieper, breekbaar, uitgekleed. Een klank die langzaam in de richting schuift van Tom Waits. Zo hoorden we Bos niet eerder en zo willen we Bos nog veel vaker horen!
Niet alle songs zijn even sterk, of beter gezegd, even opvallend. Een aantal liedjes gaan verloren in de schoonheid van – voor Stef Bos – alledaags taalgebruik op een vertrouwd muzikaal bedje. Het zijn de (oneerbiedig genoemd) tijdloze “ik-jij-liefde-tijd”-liedjes waar Bos er al zoveel van geschreven heeft en waarvan je er op elk van de achttien voorgaande studioalbums wel een aantal kunt vinden. Daar zal dan ook de kritiek over de formule-matigheid van Bos’ muziek haar houvast in vinden.
Toch is Bitterlief een album dat uitstijgt boven vele voorgangers van Stef Bos. Ondanks de afwezigheid van politieke thema’s en maatschappelijke kwesties – of misschien wel dánkzij deze afwezigheid – focust Bos zich op de eerder genoemde pijlers die een groot deel van zijn oeuvre bestrijken: liefde, verlangen, tijd en persoonlijke groei. Deze universele emoties en ervaringen weet Bos op Bitterlief even noodzakelijk als vanzelfsprekend te maken als de natuurlijke elementen water, vuur, lucht en aarde. Bos nodigt zijn luisteraars op Bitterlief uit om op reis te gaan door hun eigen leven en de wereld om hen heen met alle tegenstrijdige emoties die daarbij horen. Om in Bosiaanse termen te blijven; op reis langs het geluk van de teleurstelling en langs de teleurstelling van het geluk. Bitterlief is de complexiteit van de menselijke emotie uitgelegd in 39 heerlijke minuten.
Enthousiaste recensenten en spotters gezocht voor Nieuweplaat
