Ik keek de laatste dagen toevallig veel Game of Thrones. Niet de serie zelf, maar YouTube-analyses van veel doorgewinterde fans die hun beklag doen over het verval van de serie. Het is een heel subgenre, dat heerlijk wegkijkt en ook nog interessant is om je aan het denken te zetten over hoe een verhaal te vertellen. De woede over de dramatische achteruitgang van de kwaliteit, die zich vrijwel uitsluitend richt op schrijvers David Benioff en Dan Weiss, komt overeen met het gevoel dat mij bekruipt bij de laatste uitspattingen van Muse.
Soms word je om onverklaarbare redenen verliefd op kunst. Als dat een stilstaand werk is, zoals een schilderij, dan is de liefde onvoorwaardelijk. Maar sommige kunstvormen ontwikkelen zich nog door nadat je er verliefd op bent geworden. Dat geldt bij al die YouTubers voor Game of Thrones en bij mij voor Muse.
Ooit, in een niet zo ver verleden, sloop het Britse trio met elke nieuwe plaat mijn cd-speler in, om daar maanden onafgebroken te vertoeven. De ontiegelijk vette riffs, strakke baslijnen, toffe drums, het soms piepende falsetto-stemgeluid van Matt Bellamy en met name de mix met klassieke elementen intrigeerden mij mateloos. Dat betekende niet dat ik elk nummer blind de liefde verklaarde, maar ik wilde ze wel allemaal van binnen en buiten kennen. Muse nam rond de albumreleases steevast bezit van mijn hersenpan en liet mij aan weinig anders denken. De bekende roze bril.
Dat veranderde met The 2nd Law en dat kwam niet alleen doordat ik inmiddels geen fysieke cd-speler meer tot mijn beschikking had. Na één luisterbeurt waren er al zat tracks waarvan ik wist dat ik ze nooit meer zou horen, tenzij ze per ongeluk voorbij zouden komen. Hoewel er genoeg te beleven viel – Animals is wat mij betreft de meest onderschatte Muse-compositie ooit – was het magische weg. Waar Muse voorheen stijlen in nummers wist te blenden, werd het album veel meer een mengelmoesje van liedjes met verschillende stijlen. Daarbij liet de band ook zijn oren hangen naar de hypes van het moment; tot dubstep aan toe. Dat is ook een in de YouTube-series veel gehoorde kritiek op Game of Thrones. David en Dan (D&D – door diverse critici Dumb and Dumber genoemd) krijgen veelal het verwijt te zijn gestopt met het maken van de geweldige fantasyserie die het voorheen was. In plaats daarvan gingen ze voor commercie, voor dat wat het populairst was. Dus begon de show in de laatste seizoenen steeds meer op een blockbuster te lijken, waarbij het complexe en goede verhaal steevast overboord werd gegooid. Populariteit werd verkozen boven kwaliteit. Er werd fanservice geserveerd in plaats van een zo goed als mogelijk verhaal.
Drones was een aanmerkelijk betere release, waarbij – hoewel niet alles in de smaak viel – weer werd vastgehouden aan wat de drie zelf wilden doen en ze niet zwichtten voor dat wat misschien de meesten wilden horen. Sterker nog, het afsluitende titelnummer was behoorlijk obscuur met kerkelijke gezangen. Niet mijn ding, maar het paste bij de excentriciteit van Muse, dat daarmee paden bewandelde die weinige andere rockbands überhaupt zouden overwegen.
Helaas kwam Muse daarna weer op Mainstream Road terecht. Toegegeven: het futuristische concept van Simulation Theory is tof en ook de spacerock-achtige effecten zijn aardig, maar alle scherpe randjes vervlogen. Een platte productie met veel elektronische elementen en weinig fantasie. Modern en poppy klinken, is niet erg. Overcommercieel zijn wel. Het eigen, het karakter dat de muziek altijd had gehad, ontbrak volledig.
Met Won’t Stand Down als nieuwe single begin dit jaar leek de band daarmee af te rekenen. Gelukkig. Maar zoals de briljante Sept of Baelor-explosie in seizoen 6 een oprisping van de oude kwaliteit was en niet een kentering, zo lijkt Won’t Stand Down dat ook te worden. Want het vorige week verschenen Compliance is simpelweg een gedrocht. Geen eigen smoel, geen genialiteit, geen vernieuwing, geen verfijning, geen uitspatting, geen rafeltje. Geen Muse. Vooral de synths in de refreinen zijn gemaakt op het moment dat de makers van Absolution en Origin of Symmetry aan de geestverdovende middelen zaten. Het is plat, commercieel en doodgeslagen eigenheid. Ook de teksten zijn niet zo scherp als voorheen. Het verschil is enorm als je het vergelijkt met andere tracks over de dynamiek tegen machthebbers zoals Uprising of – wederom – Animals.
Vasthoudend aan de liefde van weleer hoop ik op verandering. Dat het allemaal goedkomt met Muse als op 26 augustus het album Will of the People verschijnt. Maar misschien hoop ik net zoals al die YouTubende Game of Thrones-aanhangers, die al voor aanvang van het slotseizoen hun twijfels hadden, en toch hoopten tegen beter weten in. Een groot voordeel is dat Bellamy en de zijnen in tegenstelling tot D&D niet snel naar een lucratieve Netflix-deal willen vluchten. Hopelijk komt er daardoor alsnog een plaat waarop vooral de echte kracht van Muse komt bovendrijven. Waarop ze geen rekening houden met een zo groot mogelijk bereik, maar doen waar ze groot mee zijn geworden. The Will of Three People. En daarmee die van de hopeloos verliefde Kasper.
