Ik beken het maar meteen. Ik heb een zwak voor André van Duin. Dat kun je tegenwoordig maar beter niet meer hardop zeggen. Staatssecretaris Dekker heeft het amusement op de publieke omroep in de ban gedaan. En André van Duin is amusement en amusement is bah. Het moet allemaal educatiever. Je moet er iets van opsteken. Gewoon een uurtje lekker onbezorgd lachen?
Getsiederrie, nee. Ver beneden onze stand. Het leven is niet om te lachen, maar om te leren. Er moet een moraal in het verhaal. Dus twee gnoes die in hun natuurlijke habitat na het herkauwen een boer laten in het EO-programma Lekker weg in een Afrikaans land mag wel, maar twee gnoes die Van Duin met een gek stemmetje ‘schat, ik zeg het maar gewoon eerlijk: ik heb geen gnoesting meer voor je’ laat zeggen in Animal Crackers – dát mag dus weer niet. Dat is namelijk puur amusement, en voor puur amusement is bij de publieke omroep, herstel: NPO, geen plek meer.
Wat ben ik blij dat er niet zulke strenge staatssecretarissen waren toen ik nog jong was. Toen we op zaterdagavond met de geur van natte haartjes en warme chocolademelk in de woonkamer naar de André van Duin Revue keken. Dat het een revue was vond ik trouwens het enige nadeel: die danseressen tussendoor, dat was jammer. Wat dat betreft was ik het tegenovergestelde van onze staatssecretaris: ik wilde júist puur amusement. Lachen om André met Frans van Dusschoten, André met Corry van Gorp of André met wie dan ook bij de dokter, de slager of in het park. De aller leukste scène was waarin André een Elvis imitatie deed en met de microfoon per ongeluk z’n tanden uit zijn mond sloeg. Ik geloof dat ik zelden in mijn leven zo hard gelachen heb als toen.
Intussen zit André 50 jaar in het vak, en dat werd gevierd met een gala in Utrecht, uitgezonden door nota bene de publieke omroep. Er werd uitgebreid stilgestaan bij de aangevers, z’n leukste typetjes, de mensen die er niet meer waren en degenen die nog wel waren en hem lof kwamen toezwaaien. Eén ding bleef een beetje onderbelicht: de zangcarrière van André. Niet dat hij echt vaak z’n best deed om mooi te zingen, maar hij kon het wel. Aan het eind van de avond deed hij dan een beschouwend nummer over een echte vriend of bracht een ode aan zijn ouders. De scheve mond had plaats gemaakt voor een bloedserieuze blik. Maar veel vaker hing hij rond carnaval de clown uit met meedeiners als 35 koeien, hoor die krengen loeien of Ik wil met jou wel 7 weken onder een elektrieken deken. En áls hij dan eens serieus zong, bleek het achteraf toch weer een halve grap. Feelings van Morris Albert werd fonetisch vertaald naar File.
Rick de Leeuw, voormalig frontman van de Tröckener Kecks, deed bij De Wereld Draait Door een poging om Paard in de gang naar een hoger cultureel level te tillen; niet alleen had hij een bloedserieuze versie gemaakt, ook vertelde hij -met André aan zijn zij- doodleuk dat het nummer niets minder dan een filosofisch meesterstuk is. Toegegeven, de tekst is tamelijk briljant. Er werd gewoon gebeld, dus zij deed open heel bedaard. Een paar seconden later was haar gang gevuld met paard. Maar Rick zette nog een tandje bij en betoogde dat hier de eeuwige discussie tussen schepping of evolutie werd verwoord én opgelost. André lachte besmuikt en knikte voor de vorm maar van ja.
Toch is het jammer dat er blijkbaar steeds iemand in de bres moet springen voor zoiets als ongecompliceerd vermaak. Alsof het een mindere levensvorm betreft. Platte grappen? Prima, als je daarna maar meteen de diepte ingaat met een maatschappijkritische conference. Onzin natuurlijk. Want André is juist het leukst als het helemaal nergens over gaat. Daarom zet ik met carnaval maar weer eens de ultieme Van Duin inhaker op, een plaat zonder enige betekenis, een hit met maar één lettergreep: ta-ta-ta. Alaaf alvast.
