Gazpacho – Soyuz

Waardering

8

8

7

Het geluid van een lucifer die ontstoken wordt. Het vuur dat snel dooft en vervolgens de herhaling. Het wordt een ritme. Een viool voegt zich bij de melancholische piano. Fabrieksgeluiden klinken in de verte. Zwaar en bonkend als de metaalindustrie van een vroeg twintigste-eeuws stad. Het voelt droevig en alleen in het nummer Exit Suite, als ware het een geïsoleerde reflectie op een herkenbaar verhaal van de menselijke geschiedenis.

Exit Suite is zomaar een onderdeel van het nieuwe album Soyuz van de befaamde Noorse progband Gazpacho. En ook bij deze plaat is het weer op alle vlakken herkenbaar Gazpacho en dat betekent dat de schoonheid verborgen ligt in de details. Het geeft zichzelf alleen bloot als je besluit het album vaak genoeg te ervaren en te accepteren dat je het zolang nog niet begrijpt. En dan langzaam, stukje voor stukje, valt de plaat op zijn plek. Je gaat verbanden horen, de verhalen ontrafelen.

Soyuz is niet één doorlopend verhaal, zoals het album Demon dat wel was, maar achter Soyuz ligt wel een wereld met een concept. De nummers gaan allemaal om levens die vereeuwigd zijn in de tijd. De naam van de plaat verwijst bijvoorbeeld naar het Russische ruimtevaartuig dat in 1967 de eerste bemande vlucht uitvoerde. De muziek van de nummers Soyuz One en Soyuz Out draait om het leven van bemanningslid Vladimir Komarov en zijn eenzaamheid in de ruimte. Bij terugkeer naar aarde sloeg het ruimteschip te pletter op de Oeralse steppen. Komarov overleefde het (uiteraard) niet, maar hij zal voor altijd verbonden blijven met de oneindigheid van het heelal. Gazpacho vermusiceert dat eeuwige. ‘He’ll never make it home.

En zo staat Soyuz vol met verhalen, onderling verbonden door het concept, maar op zichzelf staand in liedstructuur. We horen invloeden van Muse door in Hypomania (zelfs de titel voldoet aan de Muse-voorwaarden) en Emperor Bespoke had zo een samenwerking met Phideaux kunnen zijn. Ook de vleugjes niet-Westerse muziek zijn terug te vinden, zoals de Tibetaanse sferen in het nummer Sky Burial. Maar alles op zijn Gazpacho’s, met veel ruimte voor sferische piano en viool. Met uitstekende baspartijen, vaak stuwend maar ook krachtig wanneer ervoor gekozen wordt juist niet te spelen. Dat doen alle instrumenten. Ook wanneer ze niet spelen zijn ze onderdeel van de muziek.

Ondanks de zorgvuldig uitgewerkte nummers die tot in het detail kloppen is er één aspect van Soyuz dat de band ook in de weg kan zitten. Het klinkt teveel als Gazpacho. Het is een herhaling van zetten. Een goede herhaling, maar een herhaling. En dan ga je toch nadenken over een Gazpacho dat besluit het over een heel andere boeg te gooien en eens een potje te gaan experimenteren. Dat doet Soyuz niet, al doet dat helemaal niet af van de kwaliteit van de plaat. Gazpacho is nu eenmaal Gazpacho.