Advertisement

Black Hole Sun

Muziek verbroedert, verbindt, heelt en geeft kracht – zomaar een paar kwalificaties die je op muziek zou kunnen plakken. Het is als een universele taal die iedereen verstaat; vrijwel niemand houdt niet van muziek, vrijwel niemand blijft onbewogen bij muziek. Muziek maakt je blij, geeft troost, energie, of stemt je juist somber, maakt je melancholisch. Er bestaat niet voor niks muziektherapie. Het is niet voor niks dat iedereen nog weet welke muziek er aan stond toen hij z’n eerste schreden op het liefdespad zette. Of juist toen het uit ging…

‘Maar goed dat jij een drumstel had om je op af te reageren’, zegt mijn moeder over mijn puberjaren. Niet dat ik een heel lastige puber was of vol agressie zat. Toch weet ik niet wat ik gedaan zou hebben als ik niet eens in de zoveel tijd mijn frustraties kon botvieren op de bekkens, mijn woede kon uiten door van me af te meppen. Als ik met een humeurig hoofd naar de zolder verdween en even later het huis liet bulderen, wist ze hoe laat het was. Even niks vragen, gewoon laten razen.

Het is opvallend dat somberheid en depressie vaak bij muzikanten de kop op steken. Of misschien is dat ook wel logisch: iemand die gevoelig van aard is, zal eerder een manier zoeken om dat gevoel om te zetten in iets tastbaars, zoals een lied. En voor het maken van muziek heb je niet alleen muzikaliteit nodig, vooral gevoel. Muziek zonder emotie is als een auto zonder motor; strikt genomen is het een auto, maar je kunt er niks mee.

‘Hij was juist niet suïcidaal. Er was geen enkel teken dat er op zou kunnen wijzen dat hij in een depressie zat.’ Het zijn de woorden van Vicky Karayiannis, de vrouw van Chris Cornell, de zanger die vorige week om het leven kwam door zelfdoding. Suïcidaal of niet, feit is dat hij niet als een Bambi door het leven huppelde. De muziekstroming waarvan hij één van de grondleggers was, de grunge, liep ook niet bepaald over van vrolijkheid. ‘I hate myself and I wanna die’ is daarvan misschien wel het meest letterlijke voorbeeld. De zanger die het zong, Kurt Cobain van Nirvana, voegde later de daad bij het woord.

Zelf hield hij altijd vol dat het nummer nergens over ging, maar met een beetje inlegkunde zou je kunnen zeggen dat Black Hole Sun van Soundgarden over een depressie gaat. ‘In my eyes, indisposed / In disguises no one knows / Hides the face, lies the snake / The sun in my disgrace / Boiling heat, summer stench / ‘Neath the black the sky looks dead / Call my name through the cream / And I’ll hear you scream again.’ En dan het refrein: ‘Black hole sun / Won’t you come / And wash away the rain.’

Ik luister tegenwoordig ook heel anders naar de liedjes van Bruce Springsteen. Hij onthulde in zijn biografie Born to Run dat hij zijn leven lang al tegen depressies vecht. Uitgerekend de man die onvermoeibaar lijkt, vaak langer dan drie uur op een podium staat, één brok energie en vitaliteit lijkt te zijn, is de man waarop het leven soms zwaar drukt, die geen licht aan het eind van de tunnel ziet. En dan zingt: these are better days, there’s better days come shining through.

John Lee Hooker zong ooit eens: Blues is the healer. Soms zou je willen dat muziek ook de maker heelt.