De jaren ’10 zitten er bijna op. Verschillende redacteuren van Nieuweplaat blikken terug op voor hen het beste, meest emotionele, tegenvallende, opvallende of verrassendste album van het voorbije decennium. Dit keer bespreekt Ruben den Boer Kendrick Lamar’s To Pimp A Butterfly.
In een periode waarin het politiegeweld jegens de Afro-Amerikaanse gemeenschap in de Verenigde Staten steeds extremere vormen aannam, was er één muzikale stem die boven de rest uit stak. Op zijn derde studioalbum schijnt Kendrick Lamar een confronterend licht op de situatie waarin zijn gemeenschap zich bevindt. Hij bespreekt de ellende, het stelselmatige racisme en uiteraard het politiegeweld, maar ook de hoop en de pracht die er in ‘Black America’ te vinden is.
Hoewel Kendrick Lamar wordt gezien als een van de beste rappers van zijn generatie, beperkt hij zich op To Pimp A Butterfly allerminst tot het hiphop genre. In plaats daarvan plaatst hij zijn teksten op een achtergrond van muziekstijlen die hun oorsprong vinden in de Afro-Amerikaanse cultuur. To Pimp A Butterfly is namelijk doorspekt met invloeden uit de funk, jazz, soul, gospel en spoken word.
All-star productie
In eerste instantie lijkt Lamar met zo’n grote selectie invloeden afstand te doen van de pure hip-hop die we op zijn eerdere twee albums vinden. Aan de ene kant is dat ook zo, To Pimp A Butterfly is veel meer dan hip-hop album. Aan de andere kant komen al deze inspiratiebronnen samen tot een canvas waarop Lamar zijn tekstuele penseelstreken met nauwgezette precisie plaatst. Dit is te danken aan het leger producenten dat Lamar uitnodigde in zijn studio. Moderne legendes zoals Pharell Williams, Dr. Dre, Thundercat en Flying Lotus hebben allemaal een vinger in de pap gehad tijdens de creatie van To Pimp A Butterfly.
Van alle muziekstijlen waar Kendrick Lamar inspiratie uit put komt de jazz veruit het duidelijkste naar voren. Al tijdens het tweede nummer, For Free?, verruilt de rapper uit Compton de traditionele drummachines en zware bas voor een jazzband. Ook tijdens het agressieve uis het de solerende trompet op de achtergrond die de toon zet. Daarnaast zijn ook de funk-invloeden gemakkelijk te herkennen. Luister bijvoorbeeld naar het geniale bas-werk van Thundercat op opener Wesley’s Theory of het aanstekelijke refrein van These Walls.
Er zijn echter ook enkele nummers waar Lamar zich niet laat leiden door de artiesten die hem voor gingen, maar waar hij de beste elementen uit hun muziek neemt en ze zich eigen maakt. Dit resulteert in enkele van de beste nummers die de rapper ooit heeft gemaakt, zoals King Kunta, i, How Much A Dollar Cost en Alright. Laatstgenoemde wist de strubbelingen en hoop van de Afro-Amerikaanse gemeenschap zo goed te vangen dat het door de Black Lives Matter beweging als lijflied werd omarmt en Barack Obama het tot zijn favoriete nummers van 2015 rekent.
Spoken word
Hoewel de muziek en instrumenten een essentiële rol spelen in het verhaal van To Pimp A Butterfly, laat Lamar op sommige momenten het instrumentale volledig achterwege. Zesmaal keert de rapper zich tot spoken word in de vorm van een gedicht. Dit gedicht maakt duidelijk waar het album echt over gaat. Lamar heeft zichzelf zien uitgroeien tot een van de grootste rappers van zijn tijd, maar dit bracht hem soms op hele duistere plekken. Totdat hij na een suïcidale episode besefte dat hij op zoek moest naar antwoorden en hij na een zoektocht terug kwam met een antwoord: respect. Alleen onderling respect kan de Afro-Amerikaanse gemeenschap samenbinden en het racistische geweld een halt toeroepen.
Op afsluiter Mortal Man leest Lamar dit gedicht nog één keer in z’n geheel voor om vervolgens naadloos over te gaan in een gesprek met zijn grote voorbeeld 2Pac. Door fragmenten uit een oud interview met 2pac te pakken weet Lamar je te overtuigen dat je echt naar een gesprek tussen twee legendes zit te luisteren. Uiteindelijk antwoordt 2Pac niet meer en is het tijd voor Kendrick Lamar om het stokje over te nemen. Hij kan niet meer voor eeuwig in de voetsporen van zijn helden lopen, hij zal zijn eigen pad moeten kiezen.
To Pimp A Butterfly vertelt aan de hand van jazz, funk, gospel, soul en spoken word een verhaal van trots en racisme, hoop en onderdrukking. Dat verhaal staat ruim vier jaar later nog steeds als een huis. To Pimp A Butterfly heeft racisme niet de wereld uit geholpen, maar de positieve invloed die dit album heeft gehad op de eeuwige racismediscussies is niet te ontkennen en zal nog jaren voelbaar blijven.
