De 21e eeuw is inmiddels voor 25 procent geladen. Het restant dat nog in de toekomst ligt, brengt ons ongetwijfeld nog talloze mooie platen. Maar er is ook al zoveel moois verschenen. Nieuweplaat zet de 25 beste platen van de eeuw tot dusver voor je op een rij.
25. The Killers – Hot Fuss
Spoiler: een sterk debuutalbum is een onderwerp dat vaker terug zal keren in deze lijst. Te beginnen met Hot Fuss van The Killers. Een album dat in de herinnering vaak gereduceerd wordt tot die twee grote knallers: Somebody Told Me en – vooral – Mr. Brightside. Samen met Arctic Monkeys slaagde The Killers er als enige in om het genre enige jaren aan een stroom aan wereldhits te koppelen. Maar er zit echt wel meer in de eerste plaat van Brandon Flowers en consorten. Sterker nog, het zijn knallers van hits (geweest), maar puur kwalitatief vind je echt nóg wel beter op Hot Fuss. All These Things That I’ve Done is weergaloos in zijn opbouw, maar ook Jenny Was A Friend of Mine, Midnight Show, Change Your Mind en Believe Me Nathalie zijn ijzersterk. (Kasper Hermans)
24. Portishead – Third
Dummy was in 1994 zonder meer een baanbrekend debuutalbum. De titelloze tweede plaat uit 1997 bleek een logische opvolger met diezelfde rijke triphopsound. Daarna bleef het lang stil maar toen, in 2008, was er Third. Weg is de typerende triphop sound, en toch is het ontegenzeglijk de sound van Beth Gibbons, Geoff Barrow en Adrian Utley. De achterkant van het fysieke album toont, typerend genoeg, een zittende, in elkaar gedoken zingende Gibbons. Haar stem klinkt dan ook somberder, getergder. En de muziek is dreigender. Luister naar de onheilspellende gitaar op het trage Hunter, een soundtrack voor een tragische plotwisseling. Er zijn machinale, kille invloeden, zoals op het marcherende We Carry On en Machine Gun. Er is sporadisch plaats voor intimiteit zoals de intro van Small, totdat een Hammondorgel al la The Doors het piepend en krakend overneemt. Door dit soort disrupties vraagt Third de tijd om volledig tot je te komen, maar dat betaalt zich uit. De band is de uitdaging gegaan om hun sound te reconstrueren tot een volgende klassieker in de muziekgeschiedenis. (Jacques van der Himst)
23. Muse – Absolution
Tegenwoordig zitten er wel wat missers tussen bij wat Muse produceert. Maar begin deze eeuw waren het louter homeruns, die het Britse trio de wereld inslingerde. De meest gevierde homerun is het album Absolution dat eigenlijk alleen maar geweldige nummers kent. Sommige zijn nog altijd live-klassiekers van de band, zoals Hysteria – met dat geweldige basintro – of Time Is Running Out. Iets meer vergeten tracks, zoals het prachtige Falling Away With You en het furieuze The Small Print hebben de tand des tijds minstens zo goed doorstaan. En dan hebben we het nog niet eens over de thematiek van Absolution gehad. Want Muse schetste op dat album een paar (toekomst)beelden die dik twintig jaar later dicht bij de waarheid lijken te liggen. Van oprukkende wereldleiders met dictatortrekjes tot wat meer apocalyptische ingestoken knallers. Dat alles gaat gepaard met bombastische rock waarin de strijkers meer dan eens de hoofdrol vertolken. (Kasper Hermans)
22. Damien Rice – O
Een onbekende Ier, met groot verdriet, leende vijfhonderd pond van zijn vader om dit album op te nemen. Het klinkt als een sprookje, maar het is het verhaal van Damien Rice. En sprookjesachtig zijn ook de nummers op het album O. De rauwe en breekbare stem van Rice klinkt prachtig samen met de warme stem van Lisa Hannigan. Ze blijft wat onbekend op het album, maar is wel degelijk de grote liefde van Damien Rice. Wanneer dat stuk gaat, zal de muziek van Rice nog depressiever worden dan O al was. Toch is O een prachtige debuutplaat en voel je de pijn van Rice op een weergaloze manier. (Nienke Teunissen)
21. Coldplay – A Rush of Blood to the Head
Met A Rush of Blood to the Head maakte de Britse rockband Coldplay de sprong naar internationaal succes. Het album, dat in augustus 2002 werd uitgebracht, bewees dat de band na hun succesvolle debuut Parachutes nog verder wist te groeien. Met elf foutloze nummers die krachtig en gelaagd zijn, wist Coldplay opnieuw te imponeren. Ieder nummer is gevoelig en oprecht geschreven, en wordt ondersteund door krachtige instrumentalen. A Rush of Blood to the Head is Coldplay op zijn best, wat verklaart waarom de band al jaren stadions vult met een setlist die voor een groot deel bestaat uit nummers van dit album. (Donner Bakker)
20. Queens of the Stone Age – Songs For the Deaf
‘I need a saga, what’s the saga? It’s Songs for the Deaf, you can’t even hear it!’ Met die woorden beginnen we on met ze roadtrip door een desolaat woestijnlandschap. Songs for the Death doet haar naam eer aan – de plaat is hard. Heel hard. Met No One Knows als instant klassieker en Go With the Flow en A Song for the Dead als adrenalineshot halverwege de lijst. Het scherpe gitaarspel van Josh Homme, de rouwe vocalen van Mark Lanegan en de drijvende drums van Dave Grohl zorgen voor de ultieme mix van stonerrock en punk. Je hebt je bestemming zo bereikt. Hard. Harder. Hardst. (Goan Booij)
19. Lorde – Melodrama
In een poplandschap gedicteerd door supersterren als Dua Lipa, Katy Perry en Halsey is het moeilijk op te vallen, tenzij je Lorde heet. Haar Melodrama is één van de beste popalbums van de afgelopen jaren en zonder twijfel de invloedrijkste. Waar bij haar collega’s de dansbaarheid voornamelijk hoog in het vaandel staat, zijn het bij Lorde haar ijzersterke teksten die voornamelijk de boventoon voeren. Maakt dat haar muziek minder dansbaar? Absoluut niet. De paradoxale danstracks als Green Light, Sober en Supercut bevatten heerlijke producties. Toch luister je naar de melodramatische teksten als een soort folk-album. Vooral de track Liability is tekstueel een absolute parel. Wie Melodrama luistert kan onmogelijk de invloed ontkennen op albums als Charli XCX’s Brat of Olivia Rodrigo’s Sour. (Guillaume Dijkhuizen)
18. Coldplay – Parachutes
Chris Martin, de zanger van Coldplay, is nog een broekie. 23 jaar oud en nog onbekend. Hij brengt samen met zijn vrienden en bandleden het debuutalbum Parachutes uit. Het zal meteen in hun thuisland Engeland op nummer 1 terechtkomen. Inmiddels hebben ze tien albums gemaakt en is Coldplay een van de grootste bands allertijden. Toch blijft Parachutes favoriet, ook bij velen van onze redactie. Met Yellow, Don’t Panic, Shiver, Sparks en Trouble is het album vertrouwd en herkenbaar. Het voelt als thuiskomen. Met het prachtige gitaarspel, de mooie lyrics en de herkenbare stem van Martin is Parachutes een album dat tijdloos is. (Nienke Teunissen)
17. Sufjan Stevens – Carrie & Lowell
Het is bijna ongemakkelijk, zo dichtbij kom je als luisteraar van Carrie & Lowell bij het persoonlijke verhaal van Sufjan Stevens. De band tussen mama Carrie en zoon Sufjan staat centraal. Een band met vele ups en downs: ‘When I was three, three maybe four/She left us at that video store/Be my rest, be my fantasy’, zo klinkt het in Should Have Known Better. Carrie verlaat het gezin en gaat verder met haar nieuwe liefde: Lowell. Bezwaard luister je mee. Stevens zelf maakt het allemaal niet uit. Carrie & Lowell wordt intiemer en intiemer. De emotionele climax: Fourth Of July. Een gesprek tussen moeder en zoon, vanuit beide perspectieven bezongen. Moeder betuigt spijt dat ze het gezien verliet: ‘And I’m sorry I left, but it was for the best/Though it never felt right’. En Stevens moet nu definitief afscheid nemen: ‘The hospital asked should the body be cast/Before I say goodbye, my star in the sky.’ Carrie & Lowell beeldhouwt op vakkundige wijze een brok in de keel. (Ivo Terpstra)
16. The xx – xx
In 2009 komt het gelijknamige debuutalbum van the xx uit. Dat album zal de elektronische muziekscene tot op de dag van vandaag beïnvloeden. Oliver Sim, Romy Madley Croft en Jamie Smith ontmoetten elkaar op school en begonnen toen al jong samen te werken. Het album bestormde de hitlijsten. Inmiddels is het sinds 2017 stil rondom de groep. Toch zitten ze zelf niet stil, want ze brengen wel solomuziek uit. Al evenaart dat xx niet. Ook goed, maar wij wachten toch op nieuwe muziek van the xx. (Nienke Teunissen)
15. Taylor Swift – 1989
Na het album Red wilde de Amerikaanse zich wagen aan popmuziek, in plaats van countrymuziek waar ze groot mee is geworden. En 1989 werd pop, op zijn best. Hit na hit staan op dit album en de meeste mensen zullen een nummer van dit album opnoemen als ze een nummer van Taylor Swift moeten zeggen. Shake it Off, Blank Space, Bad Blood en Style. Allemaal staan ze op dit album. Met het album wilde Swift zich meer afzetten tegen het geluid dat ze alleen over haar relaties kon schrijven. Toch zullen meerdere nummers ook op dit album gaan over haar liefdesleven. 1989 zal Swift als artiest groter maken dan ze ooit was daarvoor. (Nienke Teunissen)
14. Caroline Polachek – Desire, I Want To Run Into You
Een opera zangopleiding kan altijd van pas komen moet Caroline Polachek gedacht hebben bij de totstandkoming van Desire, I Want To Run Into You. En misschien ben ik ook wel een goede muzikant? Haar, hier ter plekke verzonnen, gedachten worden bewaarheid, want Polachek laat haar stem alle registers bereiken die nodig zijn om in 2023 een alom bejubeld album met enorm uiteenlopende en kwalitatief hoogstaande tracks uit te brengen. Van het ritmische Bunny Is A Rider, de samenwerking met Grimes en Dido in het trippy Fly To You, tot het gelaagde slotstuk Billions… het album doet zijn titel meer dan eer aan. (Rob In der Maur)
