Precies een jaar geleden werd Dawn FM van The Weeknd door de redactie van Nieuweplaat uitgeroepen tot de beste plaat van 2022. Een kleine tweehonderd recensies verder is het oordeel geveld over alle platen die in 2023 ons ter ore zijn gekomen én bij de recensie minimaal een 8 scoorden. Wat vooral opvalt, is dat liefst vier Nederlandse acts, waarvan drie Nederlandstalig, ook de lijst hebben gehaald. Maar staat een van die vier ook voor het eerst in negen edities op nummer één…? Dit zijn de 10 beste albums van 2023.
10. Travis Scott – Utopia
Afgaande op de Album Top10 zijn er wel betere jaren voor de hiphop geweest. Toch heeft het genre met Travis Scott en diens plaat UTOPIA toch weer een vertegenwoordiger. ‘UTOPIA heeft alles wat hiphop hoort te bevatten: ijzersterke beats, verrassing en een persoonlijkheid die in elke bar terug te horen is. Dit album is dan ook zonder twijfel het beste album van Travis Scott tot nu toe en plaatst hem tussen de Drake’s en Kendrick’s van deze wereld.’
9. Sophie Straat – Smartlap Is Niet Dood
Ze moest en zou wat bewijzen: Smartlap Is Niet Dood. En dat deed Sophie Straat met verve. Nadat ze al jaren met singletjes (en een ep) had gestrooid werd haar debuutalbum er een om niet snel te vergeten. Dat bleek al uit de recensie. ‘Buiten alle indringende teksten wordt op Smartlap Is Niet Dood de nadruk gelegd op het Nederlandse lied in al zijn vormen. Je herkent er van alles in: Doe Maar, Drs. P, de Hazes smartlap, het Wim Sonneveld draaiorgellied en nog veel meer. De vaderlandse vrolijkheid spat er vanaf. Smartlap Is Niet Dood is een prachtig markeringspunt van deze tijd en behoort nu al thuis in de kronieken van de vaderlandse (muziek)geschiedenis.’
8. Acda en de Munnik – AEDM
Terugkeren in stijl, dat is wat Acda en de Munnik dit jaar bewerkstelligde. Niet alleen met een dijk van een plaat, maar ook met een zestal(!) optredens in de Ziggo Dome. Recensent Martijn Vermeulen was voordat die shows gegeven werden al helemaal weg AEDM. ‘Wat het album AEDM van Acda en de Munnik zo goed maakt, is dat AEDM luistert als een op maat gemaakte encyclopedie van de menselijke emotie. Liefde, vreugde, verbazing, verdriet, angst, afkeer, boosheid en schuld; ze worden allen in ongeëvenaarde vocale harmonie bezongen door Acda en de Munnik in tastbare, invoelbare bewoordingen. Alsof het óver jou gaat, vóór jou.’
7. Black Pumas – Chronicles of a Diamond
Met hun debuut uit 2019 scoorden Eric Burton en Adrian Quesada al een zevende plaats en ook nu staat Black Pumas weer netjes in de top10 met Chronicles of a Diamond. ‘Een paar jaar terug verscheen het Amerikaanse soul- en funkduo Black Pumas opeens ten tonele, furore makend met het zelfgetitelde debuutalbum. Dit jaar verscheen de opvolger, en hoewel deze een beetje ondersneeuwde tussen vele andere grote releases, leverden de muzikanten weer een geweldige plaat met retro-invloeden af’, aldus spotter David Rooker.
6. Spinvis – Be-Bop-A-Lula
En dan zijn we in het rechterrijtje al door de Nederlandstalige platen heen. Al moet gezegd, als je de titel ziet, zou je niet direct verwachten dat er Nederlands gezongen wordt. Maar Be-Bop-A-Lula is het nieuwe meesterwerkje van Spinvis. ‘Je moet echt wel even gaan zitten voor deze plaat als ware het een hoorspel. De sobere grondhouding waarmee Spinvis zijn zevende album presenteert is passend bij de persoon, maar niet bij het album. Want dat is van meesterlijke schoonheid. Het al maar uitdijende talent van Spinvis voor het creëren van sfeer, melancholie en filmische beelden, op basis van een – op het eerste gehoor – onsamenhangende woordenbrij, maakt Be-Bop-A-Lula tot zijn beste album.’
5. Jessie Ware – That! Feels Good
Top festivalshow en topalbum. Dat ga je later in deze lijst nog een keer tegenkomen. In het geval van Jessie Ware stond ze op Lowlands, waar ze de een na de andere knaller van That! Feels Good! uit haar mouw schudde. Terecht is deze dus ook opgenomen in in de Album top10. Recensent Jacquest van Himst legt uit waarom het zo’n goede lp is: ‘That! Feels Good! van Jessie Ware klinkt als een ‘Best Of’-plaat van Donna Summer, Chic en Basement Jaxx tezamen. De productie is prachtig, het geluid zomers en het kan zomaar een perfect medicijn zijn tegen de winterblues. Persoonlijk hoogtepunt is Hello Love, maar eigenlijk is de hele plaat één grote uitbarsting van levensvreugde.’
4. Olivia Rodrigo – GUTS
Het nieuwste popicoon heet Olivia Rodrigo. Waarom? Nou, daarvoor hoef je enkel naar GUTS te luisteren. Het tweede album van de Amerikaanse zangeres met Filipijnse roots is er een om duimen en vingers bij af te likken. ‘Na haar zeer goed ontvangen debuutplaat SOUR was het aan Olivia Rodrigo om te laten zien geen eendagsvlieg te zijn. En dat doet ze op GUTS met verve. Al met al is GUTS een levenslustige en ambitieuze powerpopplaat van een nieuwe grote popster.’ De zangeres lijkt echt haar sweetspot te hebben gevonden. ‘De meeste nummers beginnen nog wel rustig met piano danwel eerder genoemde akoestische gitaar, maar op een enkele uitzondering na worden het echte powernummers.’
3. Caroline Polachek – Desire, I Want To Turn Into You
Het is moeilijk om Caroline Polachek dit jaar te ontlopen. Zowel met haar optreden op Best Kept Secret als haar album Desire, I Want To Turn Into You maakte ze grote indruk. ‘Als je je afvraagt waarom Caroline Polachek bekend staat om haar geweldige stemgeluid, hoef je maar Desire, I Want To Turn Into You op te zetten’, zegt recensent Tom Welman. ‘Er is nog geen drumstel, synthesizer of piano aan te pas gekomen, of de keel van Polachek wordt volledig opengezet. Niet alleen haar stem heeft de zangeres mee zitten, popliedjes schrijven kan ze ook. De gehele plaat staat er barstensvol mee.’ In de recensie van begin dit jaar was de conclusie: ‘Desire, I Want To Turn Into You is het definitieve statement van een artiest die met volle vertrouwen haar creativiteit durft te tonen.’
2. RAYE – 21st Century Blues
De plaat lag al jaren klaar, maar vanwege gedonder met de platenmaatschappij duurde het lang – heel lang – voor RAYE haar debuutplaat kon uitbrengen. In 2023 was het dan eindelijk de beurt aan 21st Century Blues en om er nog maar eens een cliché bij te pakken: de plaat stelde niet teleur. Voor redacteur Nienke Teunissen is 21 Century Blues een compleet album. ‘Vanwege de kwetsbare nummers, maar ook de clubsongs die echt weer een vernieuwde sound zijn. Ze heeft de plek dubbel en dwars verdiend, nadat ze vele jaren niet in de schijnwerpers stond vanwege haar platenmaatschappij. RAYE zal een naam zijn die je de komende jaren nog vaak gaat horen en dat is absoluut niet erg.’
1. The Vices – Unknown Affairs
Het hoogste cijfer van het jaar (9,3) en ook de tand des tijds (wat 2023 betreft) heeft Unknown Affairs goed doorstaan. Het in maart uitgekomen album van The Vices blies ons toen al van onze sokken. ‘Haast elke song bewandelt een nieuwe weg met zanger Floris van Luijtelaar als gids en keer op keer is de trip van topniveau’, zo vertelde de recensie al destijds. Redacteur Kasper Hermans laat nu ruim negen maanden zijn licht schijnen over het album. ‘Na vele luisterbeurten zit er nog geen verval op. Unknown Affairs blijft een ontzettend sterke plaat. Een meesterwerk in het continu boeien van je luisteraar en steeds wat anders willen en kunnen bieden zonder dat er aan kwaliteit wordt ingeboet. Een album én band waarop Nederland meer dan trots kan zijn. Kijk niet raar op als je ze over een paar jaar ‘kwijt’ bent aan het buitenland.’
